به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، فعالیت نوغانداری پیشینه ۴۵۰۰ ساله در جهان دارد. ایران نیز از گذشته‌های دور از این صنعت، بهره جسته اما پرورش کرم ابریشم و پیله آن در کشور در طول تاریخ دچار فراز و نشیب‌هایی بود.
این صنعت در دوران پس از انقلاب، بار دیگر قوت گرفت اما به دلایل مختلفی آن‌چنان که باید توسعه نیافت و نوغانداران به شغل‌های دیگر رو آوردند. اکنون اما بار دیگر از این صنعت در کشور و استان آذربایجان شرقی به خوبی حمایت می‌شود و فقط نیازمند استقبال مردم است.
صنعت نوغانداری در آذربایجان شرقی
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی، در خصوص صنعت نوغانداری در این استان اظهار کرد: آذربایجان شرقی در گذشته در زمینه نوغانداری و تولید ابریشم پیشرو بود اما دلیلی چون بی‌مهری مسئولان، شرایط بد اقتصادی، واردات بی‌رویه و ایجاد شغل‌های جدید در نواحی که خاستگاه پرورش این محصول بود، باعث شد تا در دهه ۸۰ این صنعت در استان دچار افت شود.
وی افزود: اقداماتی که در راستای توسعه این صنعت در استان در دهه ۹۰ آغاز شد، باعث ترغیب و سوق علاقمندان برای پرورش کرم ابریشم شد و در حال حاضر استان از لحاظ تولید نوغان در رتبه ششم کشور قرار دارد.
این مسئول در خصوص سیاست گذاری‌های وزارت جهاد کشاورزی در این صنعت، گفت: توزیع تخم نوغان وارداتی و هیبریدهای داخلی با قیمت بسیار پایین هفت هزار تومان و تولید، تکثیر و توزیع پایه‌های توت پاکوتاه اصلاح شده رایگان که صرفا برگ آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، از پنج سال گذشته توسط سازمان جهاد کشاورزی استان انجام می‌گیرد.
شریفیان ادامه داد: هدف جهاد کشاورزی از این اقدامات، توسعه و نگهداری درخت توت در کنار نهر و باغات همانند گذشته است تا سپس نوغان‌ها از این برگ توت‌ها استفاده کنند.
وی اظهار کرد: افزایش تعرفه واردات پیله تر و ابریشم مصنوعی، موجب افزایش قیمت تمام شده و در نتیجه کاهش واردات شد، از طرفی با افزایش نرخ ارز، قیمت داخلی نخ ابریشم نیز نسبت به قیمت خرید تضمینی دولت حتی تا دو سه برابر بالا رفت و تمامی ابریشم‌ها در بازار و بدون نیاز به دولت به فروش رفت.
وی متذکر شد: برنامه داریم که اگر استقبال از این صنعت افزایش یابد، تولید پیله در استان را توسعه دهیم. می‌توان با پرورش یک جعبه تخم نوغان، حداقل ۳ میلیون تومان درآمد کسب کرد
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان ادامه داد: پرورش کرم ابریشم، شغل کامل نیست، اما افراد و به خصوص زنان روستایی می‌توانند طی ۴۰ الی ۵۰ روز با پرورش یک جعبه تخم نوغان، حداقل سه میلیون تومان درآمد کسب کنند تا کمک خرج خانواده شوند.
وی افزود: مناطقی چون حاشیه رودخانه ارس، شهرستان‌های اسکو، هوراند، اهر، کلیبر و میانه بهترین مکان برای تولید و پرورش کرم ابریشم توت هستند.
شریفیان در خصوص کاربردهای نوغان و نخ ابریشم، گفت: این محصولات جزو تنها محصولات دام و طیور هستند که پس از تولید به عنوان ماده اولیه و گرداننده چرخ چند صنعت دیگر از جمله ترمه بافی، فرش و نخ تابی و حتی در بحث صادرات است.
توزیع ۴۲۰ جعبه تخم نوغان در آذربایجان شرقی
شریفیان افزود: امسال ۴۲۰ جعبه تخم نوغان در استان توزیع کردیم که امیدواریم ۱۱ الی ۱۲ تن پیله تر به دست آید؛ از هر جعبه حدود ۳۰ الی ۳۵ کیلو پیله تر خارج شده و در صنایع دیگر مصرف می‌شود.
وی در خصوص زمان پرورش کرم ابریشم در استان گفت: نوغان را فقط یکبار می‌توان در استان پرورش داد زیرا برگ توت‌ها که غذای کرم‌های ابریشم هستند، فقط در فصل بهار و اواخر فروردین و اردیبهشت پرورش می‌یابند.
آشنایی با نوغانداری
نوغانداری یا همان پرورش کرم ابریشم توت، یک فعالیت کشاورزی مشتمل بر دو بخش باغبانی (کشت و برداشت گیاه توت) و پرورش کرم ابریشم است. نوغانداری با ایجاد زنجیره تعاملی مناسب بین این حرفه و بخش‌های مرتبط صنعت و بازرگانی در کشور، زمینه اشتغال و چرخه مالی چشمگیری را فراهم می‌کند.
امروزه تولید بیش از ۹۵ درصد نخ ابریشم دنیا به پشتیبانی تولید و پرورش تخم نوغان‌های تجاری (تخم کرم ابریشم) در بیش از ۵۰ کشور دنیا انجام می‌شود. نوغانداری در ایران تنها به فعالیت پرورش کرم ابریشم توت اطلاق می‌شود که با طی مدت حدود دو ماه از زمان تحویل تخم نوغان نسبت به نگهداری از آن تا خروج لاروها از تخم، تغذیه آن‌ها با برگ توت، برداشت پیله و در نهایت عرضه محصول به بازار اقدام می‌کند.
تخم نوغان
بر اساس قانون کشور، تولید، تهیه و توزیع تخم نوغان مورد استفاده در کشور برعهده مرکز توسعه نوغانداران کشور است. پس از تهیه این تخم‌ها در اختیار متولیان در استان‌های مستعد نوغانداری که همان سازمان جهادکشاورزی است قرار می‌گیرد تا در بین نوغانداران توزیع شود.
اهمیت شرایط محیطی در تولید نوغان
حشره کرم ابریشم توت مانند سایر حشرات خونسرد و به شدت تحت تاثیر شرایط محیطی به خصوص دما و رطوبت است. به طوری که شرایط نامناسب محیط بر روی رشد و نمو جنینی، کمیت و کیفیت تفریخ (خروج لارو از تخم) رشد لاروی از طریق میزان تغذیه و مقاومت آن‌ها به بیماری اثرگذار است.
مهم‌ترین اقدام در جلوگیری از شیوع بیماری‌ها در فعالیت نوغانداری، رعایت اصول بهداشت و عملیات پیشگیری است زیرا در صورت بروز بیماری در لاروها خصوص در سنین پایین لاروی به دلیل عدم وجود روش‌های درمان قطعی و نیز زمان‌بر بودن فرآیند درمان با توجه به طول دوره لاروی، حشره کرم ابریشم که حدود ۲۵ تا ۲۷ روز است، امکان دستیابی به محصول قابل توجه غیرممکن خواهد بود.
پیله تنی
پس از خروج لاروها از تخم، با طی مراحل مختلفی، کرم جوان و سپس بالغ می‌شود. بعد از این مرحله نیز کرم‌ها آماده تنیدن پیله شده و با حرکت به سمت جایگاه پیله تنی، شروع به تنیدن پیله می‌کنند. البته در حین انجام این کار نباید جایگاه و بستر آن‌ها دچار لرزش شود بلکه باید در سکوت کامل به کار خود مشغول شوند.
نظر شما